Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi realizuje program polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki nadwagi i otyłości u dzieci z terenu województwa łódzkiego.

Program jest skierowany do dzieci w wieku 10 lat z terenu województwa łódzkiego (urodzonych w 2015 roku i w 2016 roku) z problemem nadmiernej masy ciała, przy czym zakłada się, że rekrutacja dzieci urodzonych w 2015 roku odbędzie się w 2025 r., zaś rekrutacja dzieci urodzonych w 2016 r. zostanie przeprowadzona w 2026 r. W 2027 r. nie planuje się włączenia nowych dzieci do Programu tylko dokończenie leczenia u dzieci, które rozpoczęły interwencje w 2026 roku.

Działania będą prowadzone w latach 2025-2027.

Kryteria wzięcia udziału w Programie

Do Programu będą zakwalifikowane dzieci spełniające wszystkie poniższe warunki:

1.Zgoda rodzica/opiekuna prawnego na udział dziecka w Programie (załącznik A do Programu).
2.Zamieszkanie na terenie województwa łódzkiego.
3.Rok urodzenia dziecka 2015 (w przypadku rekrutacji do Programu w 2025 r.); rok urodzenia dziecka 2016 (w przypadku rekrutacji do Programu w 2026 r.).
4.Problem z nadmierną masą ciała, tj. z nadwagą lub otyłością.
5. Wskaźnik BMI powyżej 85 centyla dla wieku i płci dziecka na właściwej siatce centylowej (siatki Ola i Olaf).
Kryteria włączenia nr 1,2,3,4 zostaną zweryfikowane na etapie rejestracji pacjenta do udziału w Programie, natomiast kryterium nr 5 zostanie zweryfikowane w ramach Programu przez lekarza na pierwszej wizycie kwalifikacyjnej.

Kryteria wykluczenia:

1.Objęcie dziecka z nadwagą lub otyłością specjalistyczną opieką medyczną w zakresie zaburzeń endokrynologicznych lub metabolicznych w ramach środków z Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ).
2.Brak spełnienia któregokolwiek z kryterium włączenia.
3.Indywidualne przeciwwskazania lekarskie do udziału w Programie.

Kryteria wykluczenia nr 1,2 zostaną zweryfikowane na etapie rejestracji pacjenta do udziału w Programie, natomiast kryterium nr 3 zostanie zweryfikowane w ramach Programu przez lekarza na pierwszej wizycie kwalifikacyjnej.

O ostatecznej kwalifikacji dzieci do udziału w Programie, tj. wszystkich zaproponowanych interwencji decyduje lekarz podczas wizyty kwalifikacyjnej.

Etapy Programu

Konsultacja lekarska – przewidziano 3 konsultacje przypadające na 1 uczestnika.

Pierwsza konsultacja lekarska jest konsultacją kwalifikującą i jest połączona z edukacją zdrowotną. Będzie składać się z ukierunkowanego wywiadu z rodzicami lub opiekunami dziecka oraz badania przedmiotowego.

Druga konsultacja powinna zostać przeprowadzona w połowie procesu leczenia. Wizyta ma na celu monitorowanie przebiegu leczenia i ocenę stanu dziecka. Lekarz dokona analizy wpływu dotychczas przeprowadzonych interwencji na stan zdrowia dziecka.

Trzecia konsultacja zamyka ścieżkę Programu. Jest to ostatnia planowana interwencja. Lekarz dokona oceny rozwoju somatycznego dziecka a także przeprowadzi analizę wpływu przeprowadzonych interwencji w ramach Programu na stan zdrowia dziecka. Rodzicom lub opiekunom prawnym zostanie przekazana informacja dotycząca wyników pomiarów przeprowadzonych w ramach Programu. Lekarz przekaże również zalecenia odnośnie dalszego postępowania poza Programem. Na zakończeniu udziału w Programie, dzieci i ich rodzice/opiekunowie zostaną poproszeni o wypełnienie post-testu mającego na celu sprawdzenie, czy zaplanowana edukacja zdrowotna zakończyła się wzrostem lub utrzymaniem wysokiego poziomu wiedzy w zakresie zdrowego stylu życia u dzieci i ich rodziców/opiekunów.

Indywidualne porady dietetyczne – przewidziano do 12 porad dietetycznych na 1 uczestnika.

Pierwsza wizyta obejmuje m.in. szczegółowy wywiad zdrowotno-żywieniowy z uwzględnieniem chorób towarzyszących, alergii, stosowanych leków, nawyków żywieniowych i poziomu aktywności fizycznej dziecka. W trakcie spotkania dietetyk przeprowadza także pomiar wzrostu, masy ciała i wylicza BMI. Rodzice wypełniają kwestionariusz dotyczący sposobu odżywiania dziecka, otrzymują dzienniczek żywieniowy do prowadzenia w domu oraz biorą udział w edukacji zdrowotnej na temat zdrowego stylu życia. Podczas wizyty ustalany jest indywidualny, realistyczny cel terapii i przekazywane są wstępne zalecenia dietetyczne. W ciągu około tygodnia uczestnik otrzymuje 28-dniowy, zbilansowany jadłospis dostosowany do jego potrzeb zdrowotnych i preferencji smakowych.

Kolejne dziesięć wizyt kontrolnych ma na celu monitorowanie postępów leczenia, analizę dzienniczka żywieniowego, identyfikację błędów i dostosowanie planu żywieniowego. Na każdym spotkaniu powtarzane są pomiary antropometryczne oraz prowadzone działania edukacyjne, zarówno wobec dzieci, jak i ich opiekunów. Celem tych wizyt jest utrwalenie wiedzy i motywowanie do dalszych zmian.

Ostatnia wizyta służy ocenie efektów leczenia, ponownemu pomiarowi wzrostu, masy ciała i BMI oraz przeprowadzeniu końcowego kwestionariusza dotyczącego sposobu odżywiania. Omawiane są pozytywne zmiany, korygowane ewentualne błędy, a rodzice otrzymują pisemne zalecenia na przyszłość. Dodatkowo informowani są o możliwościach skorzystania z bezpłatnych konsultacji dietetycznych poza Programem, np. w Narodowym Centrum Edukacji Żywieniowej. Na tym etapie interwencja dietetyczna zostaje zakończona.

Wsparcie psychologiczne – 4 spotkania/ 1 uczestnika

W ramach Programu przewidziano cztery indywidualne spotkania psychologiczne dla uczestnika i jego rodziców/opiekunów. Wsparcie będzie prowadzone w nurcie poznawczo-behawioralnym, zgodnie z zaleceniami towarzystw naukowych. Tego rodzaju pomoc jest istotnym elementem leczenia otyłości u dzieci i młodzieży – wspiera nie tylko zmianę stylu życia, ale także chroni przed zaburzeniami psychicznymi. Dzieci z otyłością częściej doświadczają wykluczenia społecznego, co negatywnie wpływa na ich samoocenę i nastrój. Interwencja psychologiczna ma na celu poprawę sytuacji emocjonalnej dziecka, wzmocnienie poczucia własnej wartości, kształtowanie odporności psychicznej i umiejętności radzenia sobie z emocjami.

Terapia pomoże uczestnikom rozwijać umiejętności takie jak: monitorowanie własnych zachowań, stawianie celów, asertywność, zarządzanie stresem i emocjami. Kluczowe jest także zaangażowanie rodziców, którzy mają wpływ na nawyki dziecka – dietę i aktywność fizyczną. Psycholog będzie równolegle wspierał dziecko i jego opiekunów, motywując ich do kontynuacji udziału w Programie. Spotkania będą odbywać się w regularnych odstępach, a na ostatnim psycholog przekaże zalecenia oraz informacje o możliwym dalszym, bezpłatnym wsparciu poza Programem (np. w ramach NFZ).

Zajęcia aktywności fizycznej z edukacją zdrowotną (indywidualne) – 7 zajęć/ 1 uczestnika

W ramach Programu zaplanowano siedem indywidualnych zajęć aktywności fizycznej z edukacją zdrowotną, prowadzonych przez fizjoterapeutę, nauczyciela WF lub trenera personalnego z doświadczeniem w pracy z dziećmi. W zajęciach powinni brać udział również rodzice lub opiekunowie. Pierwsze zajęcia rozpoczynają się od wywiadu dotyczącego aktywności fizycznej.

Zajęcia obejmują indywidualnie dobrane ćwiczenia: rozgrzewkę, ćwiczenia aerobowe, wzmacniające, poprawiające równowagę i rozciągające. Zgodnie z zaleceniami ekspertów skuteczna w redukcji otyłości u dzieci jest aktywność mieszana – aerobowa i oporowa.

Zajęcia będą również okazją do edukacji zdrowotnej – omawiane będą korzyści zdrowotne ruchu, prowadzący będzie przekazywał zalecenia dotyczące ćwiczeń możliwych do realizacji w codziennym życiu, a także motywował uczestników do systematyczności. Omawiane będą także efekty ćwiczeń i ewentualne błędy w ich wykonywaniu.

Spotkania będą odbywać się regularnie, a na ostatnich zajęciach ponownie wypełniany będzie kwestionariusz aktywności fizycznej w celu oceny efektów. Prowadzący przekaże dziecku i opiekunom zalecenia dotyczące dalszej aktywności fizycznej.

Uczestnik na każdym etapie trwania Programu ma możliwość rezygnacji z udziału.

Program realizowany jest w Zespole Poradni Specjalistycznych ICZMP – ul. Rzgowska 281/289 – pawilon ginekologiczny, natomiast zajęcia z fizjoterapeutą w Klinice Rehabilitacji – pawilon pediatryczny

Zapisy i  do programu  – telefon: 42 271 12 41

W związku z ograniczoną pulą środków na program, pragniemy poinformować, że o udziale w Programie będzie też decydowała kolejność zgłoszeń.

Program jest finansowany ze środków Samorządu Województwa Łódzkiego.

Na realizację programu Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi otrzymał kwotę

144 600,00 zł.

Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego przeznaczył na ten cel łączną kwotę w wysokości 2 407 190,00zł.